Open bouwen
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Open bouwen is een bouwprincipe waarbij de dragende structuur van een gebouw fysiek gescheiden wordt van de inbouw, zoals binnenwanden en installaties.
Omschrijving
Dit principe, ook bekend als 'drager en inbouw' of 'adaptief bouwen', werd geïntroduceerd om gebouwen beter aanpasbaar en toekomstbestendig te maken. De drager, bestaande uit onder meer de hoofdconstructie en gebouwschil, heeft doorgaans een langere levensduur dan de inbouw. Door deze scheiding kunnen aanpassingen aan de indeling of installaties eenvoudiger worden doorgevoerd zonder de dragende structuur aan te tasten. Dit bevordert flexibiliteit en maakt het voor bewoners of gebruikers mogelijk om meer zeggenschap te hebben over de inrichting van hun ruimte.
Achtergrond en toepassing
Het principe van drager en inbouw werd in 1961 geïntroduceerd door architect John Habraken. Het idee hierachter was om industrialisatie in de woningbouw mogelijk te maken, terwijl individuele bewoners toch inspraak hadden in de totstandkoming van hun woning. Hoewel het principe nog niet overal volledig is doorgebroken, wordt het toegepast in diverse projecten, waaronder woningbouw en utiliteitsbouw zoals winkelcentra en kantoren. Vooral bij functies die frequente aanpassingen vereisen, zoals winkels, is open bouwen een vanzelfsprekendheid. Voorbeelden van projecten waar het principe is toegepast, zijn onder meer in Lunetten (Utrecht) en Molenvliet (Papendrecht).
Voordelen en uitdagingen
Open bouwen biedt voordelen op het gebied van flexibiliteit, aanpasbaarheid en duurzaamheid op de lange termijn, doordat gebouwen eenvoudiger een andere indeling of bestemming kunnen krijgen. Ook kan het bewoners meer vrijheid geven bij het indelen van hun woning. Uitdagingen liggen onder meer in het duidelijk afbakenen van de grens tussen drager en inbouw en het betrekken van gebruikers bij de keuzes voor de inbouw. Daarnaast vereist het een andere manier van samenwerken tussen bouwpartners en kan het indruisen tegen traditionele methoden en hiërarchieën in de bouw.
Vergelijkbare termen
Modulair bouwen
Gebruikte bronnen: